FA'ALUPEGA
Afio mai le Tuiatua fa’anofonofo o lau tōfā Tafua, o oe o le matua
Maliu mai Leifi ma Tautoloitua
Mamalu maia le nofoaluma ma le nofoapule
Maliu mai e na sili, ma e o latou le nu’u
Mamalu maia le tauaeseese ma le lauti na laulelei iā te oe Saleaaumua

Tulouna le pa’ia tele o le afio’aga, o pa’ia mai le vavau e o’o i le fa’avavau, tau ia ina ‘ou saua i le va ‘ina ne’i o’u malaga loa ae se’i o’u afeaina lape o upu i sala le gagana, auā e faigatā Samoa o le aomamala i le fa’asouga o ao ma le atufolasa. O le pa’ia ma le mamalu maualuga o le afio’aga i ona tulaga fa’alupelupeina. Aiga o tupu, Aiga o pāpā, Aiga o nofo. E leai se na te gafataulimaina, auā ua ta’o’oto a’o ni alao’o. O le fale tulutulu i tao a’o le fale fo’i e tulutulu i moana. O le vao filifili, o le fue lavelave, o le i’a iviivia, fai mai a sēsē lona auauina, e laoa ai le tagata, tulou. O le ala fo’i lea ua si’i ai lo’u va’a, e ala i le mafua ali’i ua laga, ona o lo’u fia pa’i i le vai o le tama talu ‘ata ua totō o le ‘ava. E i ai ona ‘ou valuvalusia a’a o le la’au pe tēfā le tauala i le tōfā ma le faautaga i le pa’ia o le afio’aga ua mafua ai ona ‘ou le utuvai i le fuiniu, ‘ae ua ‘ou utuvai i le fuisa’a e afua atu i lenei galuega, sa fa’atalatalanoa ai ni isi o tua’ā matutua ma toe ulutaia o le afio’aga ua mafua ai ona tatala le ato ponapona e ala i le fa’asoa.‘E leai se ‘atoa i le liu o lo’u va’a pe ana le o gatasi ma le finagalo o le Atua, semanū e atafasaina fa’afuga o la’au e to’ulu lenei faamoemoe . E matua atu iinā, ‘o ‘oe o le matua faitama.
‘Afai e iai se mea e fa’aletonu i luga i lenei 'upega o tafa’ilagi, ia fa’amagalo le auauna, auā ‘ou te talitonu o lou leo o le a manuia ai lenei taumafaiga vaivai. E poto lava le tautai, ae sēsē ma 'ela ai le va'ai.
VI'IVI'IGA O LE ITŪMĀLŌ O ALEIPATA
Afio maia, afio mai Fagasoaia
O le sa’oaualuma
O ia lava ua tofia, i le faiva o mānaia
Lafo i Aleipata, o le nu’u matagofie
O le suli o le tupu lenā ua filifilia
Malelega o le Tuiatua iā Fagasoaia
O ia lava ua tofia,tofia e le Tuiatua
E su’ea se siapo, mo Fuataga ma Tafua
Ua ou sau nei, se’i ta tou aleaga
I si o’u nu’u moni o Aleipata
I le ta’aloga, o le fa’aagatama
Ma le talutalu fou, o aso ia o le malamalama
O Fepulea’i, ua e’e ai pāpā
O le ‘a feagai ma Tumua
A’o Fagasoaia, o le sa’oaualuma
O ia lenā, o le ‘a maua ai mea uma
VI'IVI'IGA O LE AFIO'AGA O SALE'A'AUMUA
Le matagi e, ua agi maliē
Pei o le tala, o lo ‘ua ‘a’ave
I si o’u nu’u moni, i tala fa’asamoa
O le faiā’oga, o tu ma agaifanua
O a’u lava o le ulua’i Tumua
E fa’asa’osa’o ai le Tuiatua
Alaalaimalae ma Sale’a’aumua
Lautinalaulelei oe mai anamua
Ua iloa ai oe, i Sāmoa, Sale’a’aumua e,
E le galo oe i le agaga
Le lalelei e tūtasi, le penina oe o le matāmatagi
O nai o’u tagata, e ola fiafia ma fealofani
O ou atufālega, e fa’atūlua i le alatele
Ua pei ai oe, o Niu Ioka le Iunaite Setete
Le vānimonimo e, tulou ou pa’ia ma faigatā
Ae se’i fa’amanatu le umu lea na pusa ai i iinā
Ao ai lea nu’u, ua ma’eu lona ma’ema’eā
Ioe uma Samoa, e tasi o Sale’a’aumua
Richard Moyle. (2023, February 13). Saleaaumua vi’ivi’iga, sung by Tauā Fatu, Soli, Paipa So’o in 1966. Lyrics are provided below. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=eaPWSsRI7WM
‘Ua malele, ua malele le lupe fili malae
Le fili malae ‘ua ta‘ape le fua manusina
‘Ua nofo le manu ma lana i‘a, ‘ua tu‘a le taulafoga
'O lou tāua tau ‘i le niu sila, ‘ua tala tu‘u le tafaoga
Moli lā'au ‘i Foga‘a
Ē, ‘o Utufa‘alalafa ‘o lo‘o afio ai ma le ta‘u
'O le sa‘o pāpā na mua i fale-na-fuafua
‘Ua malie ō ma le mālō nei
Malie pule Mata‘utia e, lau pule ‘ua ou sapaia fa‘atua‘ele‘ele
'Iā Sale‘a‘aumua, ‘ua malie ō, malie mālō, malie pule.
'O Tafua le matua lau pule ‘ua malie nei ma le lautua e
'O Paepae o Mailei ‘o afio ai ‘o Levalasi e Tuisila
‘Ua malie ō, malie mālō, malie pule.
'O le lalau ma le faga i pa‘au malie ma le pāpā i Ta'ū
'O ou faiva mānaia e, le va‘a fau‘ese e le Maluofiti
'Ia le solosolo a savili, sole, ‘ua malie ou ivi
‘Ua malie Tafua ma le nu‘u ‘o Sale‘a‘aumua
Auē ‘ua malie ō, ‘ua malie ō, ō ‘ua malie sua tama o le mālō
Oi, pe moni ‘ea le tala malie?Fai mai le Mavaega nai le tai
'O Ulufanuasese‘e ma Saveasi‘uleo nā iai le toe fetalaiga o gafa
‘Ua ifo tonu le fuiniu i lona lapalapa
Ē. ‘o le upu ‘i lo‘u nei fa‘afanua
Fai mai fo‘i ‘o Leifi ma Tautoloitua ma lo lā fale-nafuafua
I le Valasi na i ai nei le fa‘atulou a Mata‘utia
Le faletua e, le tausala ‘ia malama ‘o lou finagalo
'Ae tātou ō ‘i Aleipata, tātou miō i si o‘u solo
'O le nu‘u lenei pei se masina susulu, e le tausala
'Ia malama ‘o lou finagalo ‘aua le musu
Se‘i ‘e va‘ai ‘o le nu‘u savili ‘o le nu‘u matagi
Richard Moyle. (2024, June 12). Sale’a’aumua 1966. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=d3GDjIcctOc
‘Ua ā? ‘ua ā? ‘ua ā? ‘ua ā?
Uē, uē, uē, uē, auē tafēfē
‘Ua sau le va‘a lenā, tiu tau mai i le va‘a na tau
Olo ma Maulalo ‘o le va‘a na fao ‘o Afolau
Ō, ō, ō, ō. Ī, ī ī ī. Ioe e moni lava
‘Ua a‘e fua le faiva, le ‘upega e ‘ua ‘asa
Fai mai ‘ua lē talia ‘o le ‘aualuma o Fagasō'aia
Auē muau e fa‘alogo i le tala ‘ua sae mai
Fai mai ‘o lo‘o ‘ua tali i le tai faiva e, ō
tamāli‘i e fetalai se‘i fana pea i le vaitele
'Ā ‘ua fana i le tu‘itu‘i o le meli-'ave'tusi
Ā, ‘o lo‘u lā ‘ua salatonu i alofi sula ma Salani mā
'O oe ‘au na fa‘apae ē 'ā ofoia ma taeleavā
Leai se niu na ffalala fua
'O lo‘u fia malu i le tausala
Na ‘ave ‘i ai ‘o le mua e 'āiga ma Sā Taeleava
Ō, ‘ua ta manatua nei ‘o le tamaitiiti ‘o Fuiavailili
Na vavae mai nei e Muāgututi‘a ma Fenunuivao
‘Ua maua le igoa o le tama ‘o Tupua
'O le tama lenā na i ai le saesaega laufa ‘iā Tumua
'O i lo lā fia ‘afu nai ai nei le fetuatuana‘iga
A malae o Lufilufi ma Leulumoega.
Tuāmulinu‘u ‘i Niutupu, tatala le lafo o Manuō
Tuāniutupu ‘i Vainiu tatala le lafo o Molio‘o
Tuāvainiu ‘i Vaie‘e, tatala le lafo o Moe‘ono
Tuāvaie‘e ‘i Vai‘ili‘ili, tatala le lafo o Iuli
Tuāvaiili‘ili, tatala le lafo o ‘ofoia
Tuāsalani ‘i Falefasa, tatala le lafo o Lalolema‘anao
'O le ala fo‘i lenā ‘o le ‘au‘au mai ‘i le vasa o Fagasō'aia ‘i le tausala
'Ole'ā seu ‘i ai si o‘u va‘a, tau ‘ina ‘ia mamao ni mala, tōfā ‘oe
'O le punavai e ola e te tua i le vao ola, Sa‘ilau, lou lē alofa
'Ole'ā seu si o‘u va‘a, tau ‘ina ‘ia mamao ni mala, tōfā ‘oe.
Tuāfalefasa ‘i Faleniu, tatala le lafo o Fa‘atania.
Fai‘ula ‘aua le mātū le ‘oli‘oli
Tatau le va‘a o le tai e pisi i nu‘u malolo
'O Tigilau ma si ona loto, malie maimoa, ‘ua malie o‘u mata ‘i va‘ai
‘Ua sau le vala‘au ‘iā Sale‘a‘aumua e, Fai‘ula tātou ō e talli sapai
E ui lava ‘i le tala lelei malie maimoa, malie o‘u mata ‘i va‘ai
‘Ua le le le lelei ‘o lau malelega na pa'ū mai nei
'Ole'ā ou alu ou te tu‘u ‘aulafo
'Ole lā ‘ua goto 'ātonu e toe aso.